طرح پیش فروش خودروها حذف می شود؟
تاریخ انتشار: ۱۰ شهریور ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۹۸۰۳۵۳
ایران اکونومیست- رئیس شورای رقابت در حالی خبر از ابلاغ تصمیمات جدید درباره فروش خودرو داده که به نظر میرسد با اجرای آنها، مسیر تامین نقدینگی صنعت خودرو باریکتر از قبل خواهد شد. با توجه به اینکه اعمال مصوبه جدید، به افزایش زیان دهی خودروسازان منجر خواهد شد، یکی از واکنشهای احتمالی میتواند این باشد که پیش فروش کم شود، آن هم در حالی که این روش یکی از منابع تامین نقدینگی خودروسازان به شمار میرود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
طبق گفته رئیس شورای رقابت، اگر در آینده تورمی شامل حال خودروهای پیش فروشی که ۵۰ درصد مبلغ آنها توسط مشتری پرداخت شده، بشود، این تورم تنها برای ۵۰درصد باقیمانده محاسبه میشود نه کل قیمت خودرو. رضا شیوا این نکته را نیز مورد تاکید قرار داده که خودروسازان دیگر به هیچ دلیل نمیتوانند محصولی را که قیمت آن مشخص نیست، پیشفروش کنند. به گفته وی، در ششم شهریور امسال، شورای رقابت ابلاغیهای منتشر کرد مبنی بر اینکه اگر خودروسازی بخواهد پیشفروش خودرو داشته باشد، باید قیمت آن خودرو مشخص باشد. درباره مصوبه دوم اگر منظور محصولات جدید باشد که احتمالا هست، مساله خاصی به چشم نمیآید، زیرا مشتریان حق دارند بدانند فلان خودرو را با چه قیمتی پیش خرید میکنند. این در حالی است که مصوبه نخست، افزایش زیان خودروسازان را به دنبال خواهد شد و مسیر تامین نقدینگی آنها را محدود میکند، زیرا آنها نمیتوانند محصولات پیشفروش شده را مطابق با قیمت روز تحویل دهند. در واقع این مصوبه فروش قسطی خودرو را دچار چالش خواهد کرد، زیرا اولا به احتمال فراوان سبب کاهش پیش فروش خواهد شد و ثانیا پای سوداگران را به بازار خودروهای پیش فروشی بیش از پیش باز میکند.
جدیدترین-قیمت-خودرو-در-بازار
به نظر میرسد شورای رقابت این مصوبات را در راستای افزایش رضایت مشتریان و در پی شکایت عمومی مبنی بر محاسبه تورم قیمت خودروهای پیش فروشی در زمان تحویل، لحاظ کرده است.در واقع هدف شورای رقابت این است که کل تورم خودرو به گردن مصرفکنندگان نیفتد. این در حالی است که شورای رقابت عملا رای به زیان تولیدکننده داده و این موضوع میتواند تبعات منفی به دنبال داشته باشد.سابق بر این روال اینگونه بود که شهروندان با پرداخت مبلغی به عنوان ودیعه (۵۰ درصد قیمت روز) خودروی موردنظر خود را پیش خرید میکردند و معمولا یک سال بعد مابقی پول را با توجه به قیمت روز (هنگام تحویل) میپرداختند. هرچند در نهایت تولیدکننده مجبور بود قیمتهای دستوری (ابلاغی از سوی شورای رقابت) را هنگام تحویل محصولات پیشفروشی، اعمال کند، با این حال میتوانست مطابق با قیمت روز، خودروهای ثبتنامی را تحویل دهد. ادعای خودروسازان این است که قیمتهای اعلامی از سوی شورای رقابت، هزینههای تولید آنها را تمام و کمال پوشش نمیدهد و از همین رو زیان میکنند.در واقع با وجود آنکه خودروهای پیش فروشی، به قیمت روز تحویل میشوند، اما خودروسازان باز هم ادعای زیان میکنند، زیرا قیمتهای اعلامی از سوی شورای رقابت را عامل ضرر میدانند.حالا با توجه به اینکه طبق مصوبه جدید شورای رقابت، خودروسازان از دریافت تمام و کمال قیمت روز خودروهای پیشفروشی در زمان تحویل، محروم شدهاند، طبعا زیان دهی آنها (با توجه به ادعاهای قبلی مبنی بر ضرردهی) رشد خواهد کرد.
این اما تنها پیامد منفی مصوبه جدید شورای رقابت نیست.کند شدن روند پیش فروش و افزایش تقاضا (به ویژه از سوی سوداگران) برای این مدل فروش، از دیگر تبعات تصمیمات جدید شورای رقابت به شمار میروند. در حال حاضر با توجه به اینکه فروش فوقالعادهها با قیمت قطعی اجرا میشوند و روندشان نیز کند شده، پیشفروش یکی از معدود مسیرهای تامین نقدینگی خودروسازان به حساب میآید. شرکتهای خودروساز با استفاده از روش پیش فروش، امکان این را داشتند که بخش قابل توجهی از تورم قیمت تمام شده محصولاتشان را جبران کنند، اما حالا با توجه به مصوبه جدید شورای رقابت، این روند به هم میریزد. نکته دیگر اینجاست که با توجه به اینکه خودروهای پیشفروشی با قیمت روز تحویل میشوند، همواره استقبال از آنها بسیار کمتر از محصولات فروش فوقالعاده بوده، اما تصمیمات جدید شورای رقابت میتواند به جهش تقاضا در این مدل فروش منجر شود.منهای شهروندان عادی، دلالان و سوداگران نیز که تا به امروز چندان روی خوش به پیش فروشها نشان نمیدادند، با توجه به اینکه مصوبه جدید شورای رقابت به افزایش رانت در بازار خودروهای پیش فروشی منجر خواهد شد، آنها را برای حضور پر رنگتر در پیش فروشهای خودرو ترغیب خواهد کرد.این موضوع میتواند به التهاب بازار خودرو دامن زده و منحنی قیمت را (در بازار) افزایش دهد.در نهایت اینکه کاهش پیشفروش نیز میتواند دیگر پیامد تصمیمات جدید شورای رقابت باشد.خودروسازان به پیشفروش به عنوان یک منبع درآمد نگاه میکنند و حالا که قرار نیست محصولات پیشفروشی را به قیمت روز تحویل دهند، انگیزهشان برای اعمال این روش کاهش مییابد. البته در اینکه مصوبه شورای رقابت میتواند به نفع مصرفکنندگان واقعی خودرو باشد، تردیدی نیست، با این حال به نظر میرسد مصوبه موردنظر به نوعی ناقص است و تمام جوانب را به ویژه در سمت تولید لحاظ نکرده است.تردیدی نیست که مصرفکننده حق دارد بداند خودرو را با چه قیمتی قرار است تحویل بگیرد، اما اعمال چنین مصوباتی در دوران قیمتگذاری دستوری، نمیتواند رضایت و نفع هر دو طرف تولیدکننده و مصرفکننده را در پی داشته باشد.
به نظر میرسد ریشه این مسائل در قیمتگذاری دستوری نهاده شده، چه آنکه اگر نبود این سیاست، تولیدکننده زیان نمیدید و مصرفکننده نیز با قیمتهایی قطعی و شفاف مواجه بود.
به سود مصرفکننده، به زیان تولیدکننده
اما مصوبات جدید شورای رقابت دقیقا چه میگوید؟ به نظر میرسد مصوبه اول که پیشفروش خودرو بدون قیمت را ممنوع کرده، مخصوص محصولات جدید است. خودروسازان گاهی بدون آنکه قیمت محصولات جدیدشان مشخص باشد، اقدام به پیش فروش میکنند و مشتریان وسط کار میفهمند قیمت خودروی ثبت نامی شان (آن هم در حال حاضر، نه زمان تحویل) چقدر است.آنها تازه باید صبر کنند تا زمان تحویل برسد و آنگاه قیمت نهایی خودرو که قطعا بیشتر شده است، مشخص شود. با توجه به این مسائل، مصوبه شورای رقابت مبنی بر عدم فروش خودرو بدون قیمت مشخص میتواند به نفع مشتریان باشد، چه آنکه آنها حداقل در جریان کف قیمت خودرویی که میخواهند پیشخرید کنند، قرار میگیرند.
دیگر مصوبه شورای رقابت اما هرچند سعی در جلب رضایت مصرفکنندگان دارد، با این حال به ضرر تولیدکنندهها است. طبق این مصوبه، خودروسازان امکان دریافت تمام و کمال قیمت روز خودرو را هنگام تحویل نخواهند داشت، بنابراین با توجه به اعمال قیمتهای دستوری، به نوعی دبل ضرر خواهند کرد. با یک مثال میتوان منظور شورای رقابت از این مصوبه را روشنتر و سادهتر بیان کرد. طبق مصوبه شورای رقابت، وقتی مشتری ۵۰ درصد قیمت خودرو (قیمت در زمان ثبت نام) را میپردازد، هنگام تحویل تنها باید تورم مربوط به ۵۰ درصد باقیمانده (از قیمت روز هنگام تحویل) را بپردازد.به عنوان مثال، فرض کنیم فلان خودرو که قیمت آن ۱۵۰ میلیون تومان است، پیش فروش میشود و مشتری ۵۰ درصد (۷۵ میلیون تومان) آن را به عنوان ودیعه پرداخت میکند، اما هنگام تحویل، قیمت خودرو موردنظر به ۲۰۰ میلیون تومان میرسد.تا قبل از مصوبه اخیر شورای رقابت، مشتری باید کل مابهالتفاوت قیمت را که در این مثال، ۱۲۵ میلیون تومان است، پرداخت میکرد. حالا اما طبق مصوبه این شورا، مشتری نصف قیمت روز را که در این مثال، ۱۰۰ میلیون تومان است، میپردازد، یعنی ۲۵ میلیون تومان کمتر از قبل. به عبارت بهتر، مشتری هنگام دریافت خودرویی که پیش خرید کرده، به جای پرداخت کامل ما بهالتفاوت قیمت، نصف قیمت روز در زمان تحویل را به عنوان مابقی پول خودرو پرداخت میکند.این مصوبه بدون شک نفع مصرفکنندگان را به دنبال دارد، اما به ضرر تولیدکننده تمام خواهد شد. ادعای خودروسازان این است که همین قیمتهای اعلامی از سوی شورای رقابت نیز منشأ زیان است و کفاف هزینههای تولید آنها را نمیدهد و حالا که قرار است از سر و ته همین قیمت هم زده شود، آنها بیش از پیش زیان خواهند کرد.
کاهش پیش فروش؟
با توجه به اینکه اعمال مصوبه جدید شورای رقابت، به افزایش زیان دهی خودروسازان منجر خواهد شد، به احتمال فراوان واکنش آنها را به دنبال خواهد داشت. یکی از واکنشهای احتمالی میتواند این باشد که پیش فروش کم شود، آن هم در حالی که این روش یکی از منابع تامین نقدینگی خودروسازان به شمار میرود. به هر حال وقتی قرار باشد تولیدکننده به واسطه اجرای پیش فروش ضرر کند، طبیعی است که به سمت کم کردن آن خواهد رفت تا زیان دهی را کنترل کند.کاهش پیش فروش جدا از اینکه برای خودروسازان از جنبه تامین نقدینگی دردسر ایجاد میکند، برای مصرفکنندگان نیز بد خواهد شد.خیلیها به دلیل اینکه از قدرت مالی کافی برای خرید قطعی خودرو برخوردار نیستند، روی به خرید قسطی (پیش فروش) میآورند.حالا اگر قرار باشد خودروسازان برای زیاندهی کمتر، پیش فروشهایشان را کاهش دهند، طبعا دست خیلیها از خرید قسطی کوتاه خواهد ماند.
رشد سوداگری در بازار خودرو
اما مصوبه اخیر شورای رقابت علاوه بر اینکه میتواند به سود مصرفکنندگانی که در پیشفروشها شرکت کردهاند، شود، نفع دلالان و سوداگران را هم به دنبال خواهد داشت.تا قبل از مصوبه اخیر شورای رقابت، استقبال چندانی از پیشفروشها توسط سوداگران به عمل نمیآمد که دو دلیل داشت. نخست اینکه قیمت قطعی نبود و دوم آنکه خودروها معمولا یک سال بعد تحویل میشد.دلیل دوم همچنان پابرجاست، اما با توجه به مصوبه جدید شورای رقابت، از دل همین قیمت غیر قطعی نیز رانتی قابل توجه زاده خواهد شد که میتواند سوداگران را به شرکت در طرحهای پیشفروش ترغیب کند.در حال حاضر اختلاف قابل توجهی بین قیمت کارخانه و بازار خودروهای داخلی وجود دارد و طبعا وقتی قرار باشد هنگام تحویل خودروهای پیش فروشی، مبلغ کمتری نسبت به قیمت روز پرداخت شود، فاصله قیمت کارخانه و بازار بیشتر خواهد شد و این یعنی رشد رانت.سوداگری و رانت رابطه مستقیمی با یکدیگر دارند و هرچه فاصله قیمت کارخانه و بازار خودروها زیادتر باشد، رانت نیز افزایش مییابد و میل به سوداگری هم بیشتر خواهد شد. همین حالا بازار خودرو با سوداگری و رانت دست و پنجه نرم میکند و مصوبه اخیر شورای رقابت میتواند با تحریک دلالان، تب التهاب را در بازار افزایش دهد.
دنیای اقتصاد
منبع: ایران اکونومیست
کلیدواژه: مصوبه جدید شورای رقابت خودروهای پیش فروشی سوی شورای رقابت مصوبه شورای رقابت قیمت روز تحویل تامین نقدینگی کاهش پیش فروش تصمیمات جدید نظر می رسد میلیون تومان مصرف کنندگان پیش فروش بازار خودرو هنگام تحویل قیمت روز پیش فروش ها مصرف کننده فروش خودرو قیمت خودرو زمان تحویل خواهد شد زیان دهی پیش خرید ۵۰ درصد
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۹۸۰۳۵۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نظارت بر فیلمهای خارجی و چند ابهام
این تصمیم از چند جنبه قابل بحث است که در یادداشت زیر به آنها اشاره میکنم.
۱. از آنجا که در آیین نامه و دستورالعمل جاری کلیدواژه «تایید محتوایی» قید نشده است، بنابراین باید از این عبارت پروانه نمایش فیلم را استنباط کنیم. یعنی ناشران یا همان پلتفرمها میبایست به روال معمول درصدد ثبت تقاضای بازبینی فیلمهای خود در سامانه سازمان سینمایی برآمده و نظر شورای بازبینی را دریافت کنند.
۲. در متن خبر به ابلاغیه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مبنی بر« ایجاد ساز و کار راهاندازی بخش نظارت و صدور تاییدیه محتوایی فیلمهای خارجی متقاضی نشر بر سکوهای نمایش فیلم» اشاره شده است اما فحوا و تاریخ صدور ابلاغیه مشخص نیست.
همچنین مشخص نیست که ابلاغیه وزیر مستند به کدام مصوبات و قوانین بالادستی است. در دو مصوبه سال گذشته شورای عالی انقلاب فرهنگی فیلمهای خارجی از نظارت صداوسیما(ساترا) مستثنی نشده و اصولاً نامی از آن برده نشده بود. در حال حاضر هم قاعدتاً ساترا باید نظارت بر آثار خارجی را به سازمان سینمایی تفویض میکرد. یادآور میشود تا پیش از این در ساترا شوراهای مجوز تولید و نمایش با حضور نمایندگان مشترک صداوسیما و وزارت ارشاد حضور داشتند اما آنطور که پیداست در سالهای سپری شده شورای نمایش یا انتشار صرفاً به بررسی محتواهای ایرانی و تولیدی اشتغال داشته است.
احتمال میرود در ساترا نظارت بر محتوای آثار خارجی اعم از فیلم و سریال از سازوکارهای دیگری از جمله «نظارت پسینی» و دریافت نظر کاربران تبعیت میکرده است. به هر حال آنچه که آشکار است، صداوسیما از ابتدا تاکنون هیچگاه به حق قانونی وزارت ارشاد برای نظارت بر فیلمهای خارجی تصریح نکرده بود و آن را به رسمیت نمیشناخت، سهل است در مواردی فیلمهای داستانی ایرانی را نیز حسب مورد ممیزی میکرد.!
۳. نگارنده در یادداشت پیشین خود که از سوی خبرگزاری خبرآنلاین منتشر شد(۲۳ بهمن) به کاستیها و ابهام موجود در مصوبه ۳۰ خرداد ۱۴۰۲ شورای عالی انقلاب فرهنگی اشاره کرده بود. بر اساس بند یک آن مصوبه با توجه به وظایف قانونی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی «تنظیمگری و نظارت بر خبرگزاریها و رسانهها، کتاب، تبلیغات، بازیهای رایانهای و امثال آن که در چارچوب وظایف و مأموریتهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار دارد؛ در حیطه صوت و تصویر فراگیر به عهده» آن وزارتخانه گذاشته شده بود. ایراد این بند آن است که به ماموریتهای وزارت ارشاد(سازمان امورسینمایی)در حوزه نظارت بر انواع فیلم اعم از کوتاه و بلند، داستانی و مستند و انیمیشن اشاره نشده بود. درج کلمه« امثال آن» در بند یک و دو شورای عالی تفسیرپذیر است و در نصوص قانونی و شبهقانونی از آن اجتناب میشود.
اگر مصوبه فوق چنین ایراد و ابهامی نداشت، وزیر ارشاد و رئیس سازمان سینمایی در ابلاغیه و اطلاعیه اخیر به صراحت از آن یاد میکردند و نظارت بر فیلم خارجی را مستند به مصوبه سال گذشته شورای عالی انقلاب فرهنگی مینمودند.
۴. نکته مهم در امر نظارت بر عناوین خارجی عدم تناسب سازوکارهای اجرایی موجود در سازمان سینمایی با حجم محتوای خارجی قابل انتشار در سکوهاست. تردید نباید کرد که با نظارت پیشینی در طول هفته امکان بازبینی تعداد زیادی فیلم اعم از رئال و انیمیشن وجود ندارد زیرا اعضای شورای بازبینی(غیرسینمایی) مستخدم سازمان سینمایی نیستند و در جلسات هفتگی خود عناوین محدودی را اعم از ایرانی و خارجی بررسی میکنند. بنابراین ایجاد سازوکار مورد اشاره وزیر برای تحقق این امر مستلزم اخذ مجوزهای قانونی تازه و از جمله به رسمیت شناختن نظارت پسینی با پیشبینی تمهیدات فناورانه لازم است. در این روش دریافت بازخورد نظر کاربران در هر ساعت از شبانهروز حائز اهمیت است تا اشکالات محتوایی بلافاصله به سکوی منتشر کننده ابلاغ شود و نسبت به حذف و اصلاح آن اقدام شود.